Taş Evler!

Belki de onu insan yapan şey bizzat taşı eline alması ve yontmaya başlaması ile taş evler yapmasıdır. Böyle düşünecek olursak çoğu zaman ilkelliği tarif etmek için neredeyse aşağılayıcı bir imge olarak kullandığımız taşın sandığımızın tam aksine medeniyetin ilk adımı olduğu da söylenebilir. Ve doğrusu bunun aksini iddia etmek de pek mümkün değil.

İnsanlık on binlerce yıldır taşı işliyor, doğanın yüz binlerce yılda biriktirdiği bu en yalın ve en güçlü malzemeye hayat veriyor. Toprağın, ahşabın ve metalin işlenmesinden önce pek çok farklı amaçla kullanılan taşın en önemli kullanımı da hiç şüphesiz ev yapımında olmuştur. Dünyanın dört bir yanında birbirinden farklı binlerce teknikle çağlar boyu yapılagelen taş evler, bugün hâlâ kullanılmakta ve asırlardır ayakta olan kimileri de hâlâ insanlığa hizmet etmekteler.

İnsanın kendine sığınacak dört duvar yapma amacı günümüze kadar çok fazla değişikliğe uğradı ve basit bir barınma ihtiyacı olmaktan çıktı. Konutlar da bu çeşitlenen ihtiyaçlara adapte oldu ve gelişti. Ancak bir şey değişmedi; taş evler hâlâ onca farklı ev tipi arasında pek çok kişi için en cazip, en sağlam ve en güzel ev modeli olmayı sürdürüyor. İşte tam da bu yönüyle zamanın ötesinde bir tarzı temsil ediyor taş evler.

Sade bir işçilik, modern bir mimari

Taş ev dediğimiz zaman hepimizin kafasında mutlaka bir şeyler canlanır. Ancak işin ilginç yanı, dünyanın her yerinde aynı durum geçerli olmasına rağmen, iki farklı köyde yaşayan iki kişi için bile taş evin tanımı farklı olabilir. Çünkü taş evler aslolarak yerel malzemelerle ve yerel tekniklerle yapılırlar. Bu yüzden dünya üzerinde sayısız taş ev tekniği ve geleneği olduğu gibi yalnızca ülkemizde bile farklı taş ev teknikleri hiç değilse onlarca diye ifade edilebilir.

Avlu keyfi

Birkaç on yıl öncesine kadar büyük şehirlerin merkezi semtlerinde bile pek çok evin önemli bir parçası olan avlular, taş ev mimarisinde de önemli bir yer teşkil ederler. Özellikle Diyarbakır, Mardin, Urfa gibi yörelere has taş ev mimarisinde avlular hem ailenin mahremiyetini korumak hem de bu sıcak coğrafyada bir parça serinleyebilmek için vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Sıradan bahçelerden farklı olarak evin adeta bir iç mekânı gibi korunaklı ve konforlu olan avlular, taş evinizi seyre dalmak için de en ideal yerlerdir.

Ormana komşu dev bir taş konak

Taş evlerin asırlardır yapılıyor olması ve yerlerine gelebilecek onca malzemeye rağmen hâlâ tercih ediliyor olmaları, bir yönüyle de her türden mimari üsluba adapte olmaktaki üstün başarılarından kaynaklanır. Her ne kadar işlenmesi çok kolay olmasa da, en doğal haliyle bile son derece estetik bir zemin sağlayan taş evler, modern mimariyle de uyumlu bir ilişki içerisindedir.

Cennetten bir parça

Ege’nin pek çok farklı bölgesinde çok sayıda farklı taş ev geleneği bulunur. Hatta yalnızca İzmir sınırları dahilinde bile birbirine hiç benzemeyen en azından beş farklı taş ev tekniği sayılabilir. Ege’nin zengin kültürünü de yansıtan bu mimari gelenekler bugün bile muhteşem örnekler vermeye devam ediyorlar. Bodrum’da bulunan bu tek katlı muhteşem taş ev, adeta dünyada bir cennet olan Bodrum’a yakışacak düzeyde bir estetiği tutturmayı başarmış gibi görünüyor.

İhtişamlı bir mimari

Taş evlerin bir başka ortak özelliği de, ne kadar mütevazi bir mimariye sahip olurlarsa olsunlar hemen her durumda görkemli ve iddialı görünmeleridir. Öte yandan gerçek anlamda iddialı bir ev yapmak niyetindeyseniz de aradığınız malzeme taştan başka bir şey değil. Bu olağanüstü ihtişamlı evde görüldüğü gibi, taş evler bu tarz bir mimari için de son derece elverişlidir.