Arsa Tapusu Payı Nasıl Hesaplanır?
Konutunuzun değerini gösteren önemli verilerden biri olan arsa tapusu payı hesaplamanın karmaşık olduğunu düşünüyorsanız, sizi şöyle alalım. Arsa tapusu payı nasıl hesaplanır, hesaplamada dikkat edilecek noktalar neler, bir örnekle inceleyelim:
Arsa tapusu payı, bir taşınmazın kat irtifakı veya kat mülkiyetinin kurulması sırasında, ana yapı veya yapıların bulundukları arsadan, değerleme oranına göre arsadan aldıkları paydır. Şöyle de denilebilir; arsa payı bir yapıda eğer kat mülkiyeti varsa, bağımsız bölümlerin bina içindeki değerlerine göre tahsis edilen ortak mülkiyet payıdır.
Arsa tapusu payı aslen, basit bir hesaplamaya dayanır. Bunu bilirseniz, bir takım suistimallerin de önüne geçmiş olabilirsiniz. Bazı müteahhitler, arsa payı dağıtımında bir takım hileli işlemlere başvurabilir. Mesela, alıcı arsa payını düşük gösterebildikleri gibi, kendilerine ayırdıkları payları da yüksek gösterebilirler. Bu nedenle hesaplamayı bilmek önem taşır.
Arsa Tapusu Payı Hesaplanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Arsa payı, yasalarda belirtildiği şekilde dağıtılmalıdır. Kat mülkiyeti ile arsa payı bağımsız olarak devredilemez ve birbirinden ayrılamaz. Bir binadaki her bir bağımsız bölüme arsadaki payına göre değer biçilmelidir. Ancak uygulamada belediyelerin ve tapu dairelerinin olaya gerekli önemi göstermediklerini görebiliyoruz. Bundan dolayı, pek çok kooperatif ya da müteahhit arsa paylarını kanunlara aykırı şekilde, gelişigüzel dağıtabiliyor. Arsa tapusu payı, bağımsız bölümlerin sayısına bölünerek eşit bir şekilde dağıtılamaz, bu hakkaniyet ölçüsüyle uyuşan bir yöntem değildir.
Peki arsa tapusu payı nasıl hesaplanır, hesaplama yaparken neleri dikkate almalıyız? Aslında bir taşınmazı satın almadan önce, kendi hesabınıza düşen arsa payını hesaplamak çok kolaydır. Arsa payı, tapu senedi üzerinde belirtilen ana yapının metrekaresinin, yine tapuda belirtilen ilgili bağımsız bölüme ait arsa payına oranı ile hesaplanır. Bir örnekle açıklayacak olursak; Tapuda ana yapının bulunduğu parsel 1000 metrekare olsun. 20 bağımsız bölümden oluşan binada 100 metrekarelik 4 No’lu bağımsız bölüme sahip konutun tapu senedinde 22/338 arsa paya sahip olduğu belirtilsin. Buna göre bahsi geçen konutun arsa tapusu payı şöyle hesaplanmalıdır:
4 No’lu Bağımsız Bölüme Sahip Konutun Arsa Tapu Payı: 1000*22/338=65,08 metrekaredir. Bu örnek tüm binanın arsa payının bağımsız bölümlere göre dağılımını gösterir.
Arsa Payınız Kanunlara Uygun Hesaplanmamışsa Haklarınız Neler?
Siz de, sahip olduğunuz konut ya da iş yerinin arsa payını tapu dairesinden isteyebilirsiniz. Arsa payının kanunlara uygun dağıtılmadığı durumlarda, daire sahibinin mahkemeye başvurma hakkı her daim bulunur. Daire sahibi olarak, arsa paylarının orantılı bir şekilde dağıtılmadığını veya kendi bağımsız bölümünüze her hangi bir pay ayrılmadığını düşünüyorsanız, Kat Mülkiyeti Kanunlarına göre, arsa paylarının yeniden gözden geçirilmesini talep edebilirsiniz. Başvurunuz sonrasında yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi raporunda da bağımsız bölümlerin arsa payı dağıtımlarında hata olduğu ortaya konursa, bu rapor dikkate alınır. Böylece size ait arsa payları tekrar gözden geçirilerek, düzeltilmiş hali tapuya tescil ettirilir.